«اصبغ بن نباته»، از اصحاب وفادار و از شاگردان برجسته علی(ع) است، وی میگوید:
به گزارش مشرق،«روزی امیر مؤمنان(ع) را دیدم که مختار را (که طفلی کوچک بود) روی زانوی خود نشانیده (و با نوازش و محبت) دست روی سر او میکشید و میفرمود: «یا کیس، یا کیس»(۸) و بعضی، آن را با تشدید (کیّس: بسیار زیرک) خواندهاند.
و چون امیرمؤمنان(ع) دو بار کلمه «کیس» را بر زبان آورد وجه تثنیه آن نیز (کیسان) همین است و سپس لقب مختار گردید.
به احتمال قوی، علت آن که مختار به این لقب معروف شد، همین سخن امام علی(ع) میباشد. فقیه بزرگ شیعه علامه «ابن نما» و آیتالله «خوئی» این نظریه را اختیار کردهاند(۹).
و احتمال دیگر این که، چون نام یکی از مشاورین و دوستان برجسته مختار، «کیسان» بود، نام او، لقب مختار شد. و گویند او مختار را به قیام ترغیب مینمود و به ایشان خط میداد.
و خود کیسان، کنیهاش «ابوعمره» و رئیس پلیس مختار بود، و دمار از روزگار قاتلین امام حسین(ع) درآورد(۱۰).
ساحت مقدس مختار، از انتساب به این فرقه، دور است و او به امامت ائمه معصومین(ع) اقرار داشت.