خبر کشف بقایای ارتش کمبوجیهدر مصر، حقیقت یا دروغ؟
رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری پس از گذشت حدود یک‌سال از زمان اعلام خبر کشف ارتش گمشده کمبوجیه دوم، به مصر سفر کرد؛ ولی در بازگشت و در پاسخ به پرسش خبرنگاران، اظهار نظر درباره ارتش کمبوجیه را دارای اولویت ندانست و گفت: «بحث مهمی که اکنون با آن مواجه هستیم، برقراری خط هوایی مستقیم ایران مصر است که باید به آن بپردازیم و این موضوع باید در حال حاضر برای رسانه‌های داخلی اهمیت داشته باشد!!
این درحالیست که شش‌ماه قبل رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری که تأکید کرد: «اگر روزی پای سازمان میراث فرهنگی به مصر برسد، نخستین چیزی که باید پیگیری کند، بحث کشف بقایای سربازان کمبوجیه است تا مشخص شود که بالاخره چه شد» بقایی در راس هیأتی به مصر سفر کرد اما ظاهرا برعکس وعده قدیم پیگیری سرنوشت ارتش کمبوجیه در دستور کار اصلی این سفر قرار نداشت
آبان‌ماه سال پیش، خبری درباره کشف بقایای ارتش گمشده کمبوجیه دوم در صحرایی در مصر منتشر شد؛ براساس این خبر، دو برادر باستان‌شناس ایتالیایی با کشف سلاح‌های برنزی، گردن‌بندهای نقره‌یی، گوشواره و صدها استخوان در بخش وسیع و متروکی از صحرای ساهارا در مصر، ادعا کردند که این آثار به ارتش گمشده کمبوجیه دوم تعلق دارند.این خبر واکنش‌های متفاوتی را درپی داشت؛ سازمان میراث فرهنگی و گردشگری علاوه بر این‌که بر لزوم پیگیری جدی این موضوع تأکید می‌کرد، از رسانه‌ها می‌خواست تا برای به نتیجه رسیدن این پی‌گیری‌ها، سازمان را یاری کنند. از سوی دیگر، برخی باستان‌شناسان ایرانی چنین کشفی را از نظر علمی با قطعیت نپذیرفتند؛ ولی بقایی اعلام کرد که «هیچ باستان‌شناسی نمی‌تواند ادعا کند، چنین چیزی وجود ندارد و با مستنداتی که در سطح دنیا منتشر شده‌اند و مطالعاتی که انجام داده‌ایم، به این جمع‌بندی رسیده‌ایم که چنین اشیایی کشف شده‌اند».او هم‌چنین اظهار کرد: «از باستان‌شناسان ایتالیایی و دانشگاه لچه ایتالیا اطلاعات و مستندات لازم را گرفته‌ایم و در زمان مناسب، آن‌ها را منتشر خواهیم کرد». البته از آن زمان تا کنون مستندات مورد اشاره بقایی منتشر نشده است.اما اتفاق دیگری که چند روز پس از انتشار خبر این کشف افتاد، اعلام نظر دبیرکل ارشد هیأت آثار باستانی مصر درباره این موضوع بود. زاهی هاواس در مطلبی که در وبلاگی به نام خودش منتشر کرد، خبر کشف بقایای ارتش کمبوجیه را بی‌اساس دانست و گفت: «لازم است من مردم جهان را در زمینه اخباری که به‌تازگی در روزنامه‌ها، خبرگزاری‌ها و شبکه‌های تلویزیونی درباره برادران دوقلوی آنجلو (Angelo) و آلفردو (Alfredo) کاستیگلیونی (Castiglioni) که کشف بقایای ارتش کمبوجیه، پادشاه ایرانی را مطرح کرده‌اند، آگاه و در همین جا اعلام کنم که این اخبار بی‌پایه و اساس و گمراه‌کننده است».پس از آن، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با صدور یک اطلاعیه و بیان این‌که درک می‌کند که برای یک مقام عرب مصری و باستان‌شناسی شناخته‌شده (زاهی هاواس) چندان خوش‌آیند نخواهد بود که چنین کشفی انجام شده باشد، بر عزم جدی‌تر خود برای بررسی دقیق و همه‌جانبه ابعاد مختلف این ماجرا تأکید کرد.در ادامه، پی‌گیری‌های سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به دیدار رئیس این سازمان با نماینده دفتر حافظ منافع مصر در تهران منجر شد تا موضوع کشف بقایای ارتش کمبوجیه در مصر و اعزام هیأتی از ایران به این کشور بررسی شود؛ ولی پس از آن، پاسخ روشنی از سوی مصر داده نشد.در همین راستا، بقایی فروردین‌ماه امسال در گفت‌و‌گو با ایسنا بیان کرد: «یکسری اشیایی پیدا شد، نشان دادند، بعد هم تمام شد. بالاخره آن‌ها باید نشان دهند و بگویند این قضیه دروغ است. باید در این زمینه سند و مدرک ارائه کنند. هیچ سندی برای رد این ادعا نیست. به همین دلیل، به همه اعلام کرده‌ایم که اگر کسی پایش به مصر رسید، باید نخست این موضوع را دنبال کند. ما باید این قضیه را مشخص کنیم، چون این برای ما ارزش تاریخی دارد».رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری پس از گذشت حدود یک‌سال از زمان اعلام خبر کشف ارتش گمشده کمبوجیه دوم، به مصر سفر کرد؛ ولی در بازگشت و در پاسخ به پرسش خبرنگاران، اظهار نظر درباره ارتش کمبوجیه را دارای اولویت ندانست و گفت: «بحث مهمی که اکنون با آن مواجه هستیم، برقراری خط هوایی مستقیم ایران مصر است که باید به آن بپردازیم و این موضوع باید در حال حاضر برای رسانه‌های داخلی اهمیت داشته باشد».در این زمینه، رئیس موزه ملی ایران نیز که همراه بقایی به مصر رفته بود، اعلام کرد: «مذاکره‌های اولیه درباره ارتش کمبوجیه در سفر به مصر انجام شده است». او هم‌چنین از سفر دبیرکل ارشد هیأت آثار باستانی مصر به تهران تا دوماه دیگر خبر داد.
بنابراین مسؤولان سازمان میراث فرهنگی درباره پیگیری کشف ارتش کمبوجیه که پیش از این، بر لزوم پرداختن به آن تأکید می‌کردند، اظهار نظر روشنی نکرده‌اند و باید چندماه دیگر منتظر ماند تا به ابهامی که پیش از این، برخی کارشناسان آن را مطرح کردند، پاسخ داده شود که آیا اساسا بقایای ارتش کمبوجیه در مصر وجود دارد؟ آیا دبیرکل ارشد هیأت آثار باستانی مصر که همان زمان، کشف بقایای ارتش کمبوجیه را رد کرد، در صورت سفر به تهران حرف تازه‌ای خواهد داشت؟ آیا سازمان میراث فرهنگی زمینه‌ای را فراهم می‌کند تا باستان‌شناسان ایرانی برای بررسی این موضوع به مصر سفر کنند؟
پس از مرگ کوروش، پسرش کمبوجیه به مصر لشگرکشی و انجا را تصرف کرد. گزارش هایی که از کمبوجیه در مصر وجود دارد تا حد بسیار زیادی برگرفته از روایت هرودوت در کتاب "تواریخ" است.
پس از کمبوجیه داریوش اول نیز بر مصر حکومت کرد. آباد سازی مصر از اقدامات وی بود. مصر به مدت 121 سال یکی از ایالتهای ایران به حساب می آمد که داریوش آنرا سامان و گسترش داده بود. داریوش نگاهی مثبت به مصرکهن داشت و در نوسازی آنجا تلاشی بسیار کرد. وی هیچگاه معابد آنان را ویران نکرد و به آنان آزادی در گزینش دین داد. وی در مراسم عزای ملی مصریان شرکت کرد و هزینه هنگفتی را برای اجرای ان مراسم تعیین نمود. سپس به نزد معابد آنان رفت و به خدای مصریان احترام گذاشت و معبد خدای بزرگ مصر ( آمون ) را به کلی بازسازی کرد. داریوش مدرسه طب مصر را که مدتها بسته بود و استادانش از کار بیکار شده بودن را دوباره گشود و "اودجاهور" را مامور رسیدگی به آنجا کرد. سپس استادان و افراد برجسته علمی جهان را به آنجا دعوت کرد تا در آنجا یک مرکز بین المللی طب راه اندازی کند. اودجاهور در نوشته ای که از خود بر جای گذاشته گفته است : شاهنشاه داریوش فرمان داد که همه چیز خوب به دانش آموزان و استادان داده شود تا پیشیه و کاردانی خود را گسترش دهند. شاهنشاه این کار را کرد زیرا فضیلت علم و دانش را میشناخت. روش برجسته مدیریت و فرهنگ ایرانی داریوش بزرگ سه قرن در مصر باقی بود.
_________________
