فرق معجزه با کارهاى مرتاضان چیست؟

برخى پدیده‏هاى این جهان از راه اسباب و عللى تحقّق مى‏یابند که با آزمایش‏هاى گوناگون مى‏توان آنها را شناخت؛ مانند: بیشتر پدیده‏هاى فیزیکى، شیمیایى، زیستى و روانى. امّا برخى کارها را نمى‏توان با اسباب و علل یا آزمایش‏هاى حسى شناخت؛ زیرا امورى غیر عادّى در پدید آمدن این گونه کارها مؤثر است؛ مانند: کارهاى شگفت انگیزى که مرتاضان انجام مى‏دهند که متخصصان علوم مختلف گواهى مى‏دهند این کارها براساس قوانین علوم تجربى تحقّق نمى‏یابند و آنها را امور خارق‏العاده مى‏نامند. این امور، دو قسمند: یکى، آنهایى که هر چند اسباب و علل عادى ندارند، اما اسباب غیر عادى آنها کم و بیش در اختیار بشر قرار مى‏گیرد؛ یعنى مى‏توان با آموزش و تمرین‏هاى ویژه‏اى به آنها دست یافت؛ مانند: کارهاى مرتاضان. دیگر، کارهاى خارق العادى است که فقط به اذن خاص خداوند تحقق مى‏یابند. [

توجّه به مطالب مذکور، بعضى فرق‏هاى اساسى معجزه و کرامت را با کارهاى خارق العاده‏اى که مرتاضان انجام مى‏دهند بیان مى‏کنیم:

1. کارهاى مرتاضان بر اثر تمرین‏هاى مخصوص و ریاضت‏هاى دشوار حاصل مى‏شود امّا معجزات انبیا از این راه‏ها تحقق نمى‏پذیرد. مرتاضان کارهاى طاقت‏فرسایى انجام مى‏دهند؛ مثل این‏که ساعت‏ها به حالت خاصى مى‏نشینند، روزه‏هاى طولانى مى‏گیرند، ازدواج نمى‏کنند، در شبانه روز غذاى کمى مى‏خورند، کمتر مى‏خوابند و خلاصه از توجه به جسم خود مى‏کاهند تا قواى روحیشان قوى‏تر شود و بتوانند در جهان طبیعت تصرّف کنند. ولى پیامبران خدا هیچ گاه چنین کارهایى انجام نمى‏دادند. آنان نیازهاى جسمى خود را سرکوب نمى‏کردند تا مانند مرتاضان از این طریق با تقویت روح بتوانند کارهاى خارق العاده انجام دهند.

2. کارهاى مرتاضان بسیار محدود است؛ یعنى آنان توانایى انجام دادن هر کارى را ندارند و هر مرتاضى نیز کارهاى بخصوصى را مى‏تواند انجام دهد؛ امّا معجزات انبیا به کار خاصى محدود نیست، آنان هر گونه عمل خارق العاده‏اى را که براى اثبات رسالت خویش ضرورى مى‏دانستند به اذن خداوند انجام مى‏دادند.

3. چون کارهاى مرتاضان با تمرین و تعلیمات خاصى انجام مى‏پذیرد، افرادى که با مبانى آن آشنایى دارند مى‏توانند کارهاى آنان را انجام دهند؛ امّا هیچ کس با تعلیم و تمرین نمى‏تواند مانند انبیا معجزه بیاورد. علاوه بر این افراد بسیارى در یک زمان مى‏توانند کارهاى مرتاضان را انجام دهند؛ در حالى که جز شخص پیامبر هیچ کس نمى‏تواند معجزه یا معجزات او را تکرار کند.

4. مرتاضان خود را به انجام دادن تکالیف الهى ملزم نمى‏دانند تا از طریق کمک و بندگى خداوند بتوانند کارهاى خارق العاده را انجام دهند؛ امّا پیغمبران خدا به شریعت خویش ایمان دارند و کوچک‏ترین انحرافى بدین لحاظ در آنان دیده نمى‏شود. انبیا هیچ یک از احکام الهى را به فراموشى نمى‏سپردند در حالى که مرتاضان آشکارا بسیارى احکام الهى را زیرپا مى‏گذارند و اساساً خود را به چیزى مکلّف نمى‏دانند.

5. مرتاضان با انجام دادن کارهاى خارق العاده، هدفى جز نشان دادن قدرت روحى خود ندارند؛ امّا انبیاى الهى با معجزات، حقانیت خود را بر مردم ثابت و آنان را به راه راست هدایت مى‏کردند. [2]

پاورقی

[1] آیت اللَّه مصباح یزدى، آموزش عقاید، درس بیست و چهارم.

[2] عبداللَّه بصرى، رسالت انبیا.